Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh

Một căn bệnh thường bắt gặp ở trẻ sơ sinh khi chỉ vừa mới chào đời, đó chính là bệnh vàng da. Đã có rất nhiều trường hợp em bé khi sinh ra đã bị như thế, thường lúc này bác sĩ phải cách ly để chăm sóc đặc biệt cho bé trước khi để bé về với ba mẹ. Vậy bệnh vàng da là gì, nguyên nhân nào lại trẻ bị như thế. Tìm hiểu ngay nhé!

1 Bệnh vàng da là gì?

Trẻ sơ sinh có mắt và da vàng, điều này xảy ra khi có quá nhiều bilirubin trong máu của trẻ. Bilirubin (bill-uh-ROO-bin) là một chất màu vàng xuất phát từ sự phân hủy bình thường của các tế bào hồng cầu. Gan loại bỏ bilirubin khỏi máu và chuyển nó vào ruột để nó có thể rời khỏi cơ thể.

Gan của trẻ sơ sinh không loại bỏ bilirubin tốt như gan của người lớn.Vàng da (JON-diss) xảy ra khi bilirubin tích tụ nhanh hơn mức gan có thể phá vỡ và truyền nó ra khỏi cơ thể.

Hầu hết các loại vàng da sẽ tự biến mất, nhưng trong một số trường hợp khác cần điều trị để giảm mức bilirubin.

2 Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh

Một đứa trẻ gặp phải tình trạng vàng da sẽ có làn da vàng hơn bình thường. Những biểu hiện bắt đầu từ trên mặt, sau đó đến vùng ngực và bụng, cuối cùng đến chân, lòng trắng mắt trẻ cũng có màu vàng. Trẻ sơ sinh có nồng độ bilirubin rất cao có thể buồn ngủ, quấy khóc, không thèm bú, uể oải.

Dấu hiệu nhận biết bệnh sẽ khó nếu như trẻ có làn da sẫm màu, khi ba mẹ không chắc chắn có thể thử cách sau để nhận biết: dùng ngón tay ấn nhẹ nhàng trên vùng da trên mũi hoặc trán của bé, nếu trẻ mắc bệnh da sẽ có màu vàng khi ba mẹ nhấc ngón tay lên và ngược lại.

Gọi ngay cho bác sĩ nếu như trẻ có những dấu hiệu nghiêm trọng sau:

Có dấu hiệu ốm

Trẻ không thèm bú, hoặc bú với một lượng rất ít, bỏ bú

Trẻ hay buồn ngủ hơn so với bình thường

Bị vàng làm tình trạng sức khỏe của bé kém hơn.

3 Nguyên nhân nào gây ra bệnh vàng da ở trẻ nhỏ

Hầu hết trẻ sơ sinh khỏe mạnh đều bị vàng da sinh lý (bình thường). Điều này xảy ra bởi vì trẻ sơ sinh có nhiều tế bài máu hơn người lớn, mặc dù thế nhưng các tế bào này không sống lâu thế nên lượng bilirubin được tạo ra nhiều khi chúng phân hủy. Bệnh vàng sa xuất hiện từ 2-4 ngày sau khi trẻ được sinh ra và hết khi trẻ được 2 tuần tuổi.

Trẻ có nguy cơ bị vàng da cao hơn bởi những nguyên nhân sau:

Sinh non: trẻ sinh non thậm chí chưa sẵn sàng để loại bỏ bilirubin. Trẻ cũng có thể gặp vấn đề ở mức độ bilirubin thấp hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Các bác sĩ điều trị cho trẻ sớm hơn.
Mẹ không có đủ sữa cho con bú: chuyện này rất thường xảy ra trong những ngày đầu, do sữa mẹ chưa về hoặc trẻ khó bú mẹ. Nếu trường hợp này gọi là vàng da khi bú mẹ, tốt nhất nên cho trẻ bú thường xuyên hơn tình trạng sẽ được cải thiện.
Có nhóm máu khác với mẹ: nếu mẹ và con có nhóm máu khác nhau, cơ thể mẹ sẽ tạo ra kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu của em bé.
Do di truyền làm cho các tế bào hồng cầu dễ vỡ hơn. Các tế bào hồng cầu bị phá vỡ dễ dàng hơn trong các vấn đề sức khỏe như bệnh tăng tế bào xơ vữa di truyền và thiếu men G6PD.

4 Bác sĩ chuẩn đoán bệnh vàng da bằng cách nào?

Các bác sĩ có thể biết em bé có bị vàng da hay không dựa trên tình trạng vàng da và lòng trắng của mắt. Tất cả trẻ sơ sinh đều được kiểm tra vàng da trước khi rời bệnh viện hoặc trung tâm sinh nở,

Trẻ sơ sinh bị vàng da sẽ được xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ bilirubin. Đôi khi, chỉ cần sử dung một máy ánh sáng đo bilirubin trong da. Nhưng nếu mức độ cao, xét nghiệm máu phải xác nhận kết quả.

Mức bilirubin cao có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng. Vì vậy, các bác sĩ cẩn thận theo dõi trẻ sơ sinh bị vàng da.

5 Khi gặp tình trạng như thế phải điều trị như thế nào?

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây vàng da, mức độ bilirubin và tuổi của em bé.

Vàng da nhẹ sẽ biến mất sau 1 hoặc 2 tuần do cơ thể trẻ tự đào thải được lượng bilirubin dư thừa. Đối với trẻ sơ sinh bị vàng da do bú mẹ, mẹ nên cho trẻ bú mẹ thường xuyên hơn. Nếu trẻ không bú đủ sữa mẹ, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung sữa công thức.

Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, nên điều trị càng sớm càng tốt, bằng cách cung cấp cho trẻ sơ sinh những điều sau:

Đèn chiếu: khi trẻ sinh ra bị vàng da bác sĩ sẽ sử dụng đèn chiếu làm thay đổi bilirubin thành dạng có thể dễ dàng đi ra khỏi cơ thể.

Thay máu truyền máu: quy trình khẩn cấp này được thực hiện nếu mức bilirubin rất cao không giảm xuống bằng phương pháp chiếu đèn. Máu của em bé được thay thế bằng máu từ người hiến tặng để giảm nhanh mức bilirubin.
Đường tĩnh mạch globulin miễn dịch (IVIg) . Trẻ sơ sinh không tương thích nhóm máu nhận được chất này qua đường truyền tĩnh mạch (vào tĩnh mạch). IVIg ngăn chặn các kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu và giảm nhu cầu truyền máu.

Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu tình trạng vàng da của con bạn không thuyên giảm. Trẻ sơ sinh bị vàng da kéo dài hơn 2 tuần cần xét nghiệm thêm để kiểm tra những thứ khác gây ra vàng da. Bao gồm nhiễm trùng và các vấn đề với hệ thống gan hoặc mật, sự trao đổi chất hoặc gen.